Tarihler
1983 yılının 16 Ocak akşamını gösterdiğinde, Trablus - Paris – İstanbul charter
turunu tamamlayıp son uçuşunu gerçekleştiren 158 sefer sayılı TC-JBR tescilli
Boeing 727-2F2 tipi Afyon isimli Türk Hava Yolları uçağı, Esenboğa Havaalanına
son yaklaşımda olumsuz hava koşulları nedeniyle pas geçmeye hazırlanırken meydana
gelen Windshear fenomeni yüzünden kuyruğunu piste vurup parçalandı. Uçuş ekibi
dahil toplam 67 kişi bulunan uçakta ne yazık ki 47 kişi hayatını kaybetti.
Daha önce
birçok uçak kazasının yaşandığı Ankara’nın Esenboğa havaalanının olumsuz iklim
koşulları ve anlık hava basınç değişimi olarak açıklanan Windshare şanssızlığı,
16 Ocak 1983 Pazar gecesi saat 21:50’de 47 vatandaşımızın hayatını kaybetmesine
neden olmuştu. Kokpit ekibinin riskli pilotajı ve hesaplanamayan ağır iklim
koşulları yanında uçağa ait hiçbir teknik arıza bulgusuna rastlanmadı. Aralık
1978’de filoya dahil olan Boeing 727, kazanın olduğu dönemde kullanılan en
yaygın modellerden biriydi.
Kaza diğer
incelediklerimizde olduğu gibi güneş Oğlak burcunda iken meydana gelmiş. Kaza
haritasının yükselen derecesi de güneş gibi 26 derecede ve Başak burcunda.
Dolayısıyla güneş ve ASC arasında kritik bir 120 derecelik üçgen açı kalıbı mevcut.
Kadersel bir durum söz konusu. Yükselen yöneticisi Merkür de güneşle kavuşumda.
Ancak bu kavuşum boğa burcunda ilerleyen Chiron ile üçgen açı kalıbında
bulunuyor. Bu yolculukta hedefler ve kararlar yara alınacağını gösteriyor.
6.evde Ay ve Mars’ın Kova burcunda 5 derecelik kavuşumda
bulunması büyük streslere ve topluma mal olabilecek bir olumsuzluğu betimliyor.
Kova burcunun yöneticisi Uranüs haritanın 4.evinde Jüpiter ile kavuşum yapıyor.
Jüpiter kendi yönettiği burçta etkin ve üstelik bu kavuşum da Mars-Ay kavuşumu
ile kare açısına sahip. Kazanın en büyük risk açıları da tamamiyle burada
yatıyor. Kötücül gezegenler Plüton ve Satürn’ün de Mars ile üçgen açılı
kontakları kaçınılmaz sonun belirleyici olabildiğini gösteriyor. Pilotların
alan yaklaşımındaki ve sert hava koşullarında inişe hazırlığının stres
durumları 6.evde kilit kavuşumdan anlaşılıyor ancak yine anaretik derecede bir
Mars mevcut. Plüton keza aynı derecede ve yine bir hava elementine ait terazi
burcunda…Şans noktasına bile karşıt açıda bulunan Mars haritanın kilit
noktasında. Hedefler doğru ancak alınan riskin hiçbir kaçış noktası yok. Harita
hava elementi yoğunluğuna sahip. Nitelik olarak ise değişken; koşullara göre
karar mekanizması esnek ancak hava burçları arasındaki kötücül gezegenlerin
etkileri dezavantaj olarak önümüze ulaşmış halde…onca hava meydanı kat ettikten
sonra uçuşun son ayağında pas geçip tekrar başka bir meydana divert etmeyi göze
alamadan riske girdikleri apaçık. Karar değişiklikleri söz konusu. Nitekim kara
kutulardan ve hayatta kalan pilotların ifadelerinden anlaşıldığı üzere alana
teker koymaya biraz inat etmişler gibi gözüküyor. Buradaki en riskli konu da
Windshare fenomeni olarak kabul ediliyor. Zaten üzerinden tam 33 yıl geçmiş
olan bu elim kazanın raporlarında hep bu sebep gösteriliyor. Windshare fenomeni
hava olaylarında meydana gelen ve hava aracının istikametini ve dengesini
bozacak kadar yüksek bir ani basınç değişimi olarak tanımlanıyor. Bunu haritada
Jüpiter – Uranüs kavuşum açısı ile gösterebilmek mümkündür. Uçağın kuyruğunu
kaybetmesinden sonra sürüklenme sırasında takla atıp tekrar ikiye bölünmesi
neticesinde yakıt tanklarının havaya uçması da Mars – Plüton kare açısını
işaret ediyor. Her iki gezegenin de düşük enerjili 29 derecede bulunmaları en
azından 20 canın kurtulmuş olmasını tanımlayabiliyor. Şans eseri epey kurtulan
olmuş bu kazada…
Yine bir
havacılık kazasında Uranüs etkisini sağlamış bulunuyoruz. Kaza haritasının
4.harmonik haritası konunun çatışma ve kriz noktalarını bize verir. Bu haritalardaki
karşıt açılar sebep ve sonuç ilişkilerini önümüze getirir. Güneş – Merkür kavuşumu
Uranüs’e karşıt yapıyor. İkincil karşıt açı ise Venüs-Neptün arasında bulunuyor.
Bu ikinci çatışma alanını hava şartlarına delalet ediyor. Aldatıcı görüş alanı,
alanının ışıklarının önce görünüp daha sonra tipi nedeniyle kaybedilmesi
özellikle Balık (Neptün) ve Başak (Venüs) aksında çok belirgin bir sorun olarak
karşımıza çıkıyor.
Kazanın
enkazı Esenboğa havaalanında günümüzde bile yangın tatbikatı olarak
kullanılmaya devam edilmektedir. Havacılık dünyasında literatüre giren ve
Windshare fenomeni üzerine alınan düzeltici ve önleyici faaliyetlere fayda
sağlamış bir olayın 33.yıldönümünde hayatını kaybetmiş tüm kurbanlara tekrar
rahmet diliyorum.
Oytun IŞLAR